Mala Zaglada

Wojna nie umiera nigdy... "Zabralam ci twoja historie, mamo, twoja apokalipse. Karmilas mnie nia, gdy bylam mala, szczypta, po trochu, zeby mnie tak calkiem nie otruc. Ale sie uzbieralo. Mam ja we krwi..." Anna Janko Mala Zaglada Sochy na Zamojszczyznie, 1 czerwca 1943 roku. Wystarczylo pare godzin, by wies przestala istniec. Budynki zostaly spalone. Mieszkancy rozstrzelani. Posrod zgliszczy pozostal jeden dom, nieliczni dorosli i kilkoro dzieci. Wsrod nich - dziewiecioletnia Terenia Ferenc, matka Anny Janko. Dziewczynka widziala, jak Niemcy morduja jej rodzine. Nieludzki obraz towarzyszyl jej przez lata spedzone w domu dziecka, by nigdy nie dac o sobie zapomniec... "Mialam przez to wszystko jakby dwie matki. Pierwsza: dorosla kobiete, za ktora tesknilam, gdy wychodzila do sklepu, ktorej sie balam, gdy wpadala w gniew, z ktorej bylam dumna, bo nikt nie mial ladniejszej pani za matke na calym podworku. I druga mame mialam: mala dziewczynke, ktorej na wojnie zgineli rodzice, wciaz przerazona i samotna, ktora kiedys cierpiala glod i musiala pracowac u zlej ciotki, takiej, co bila i kazala nosic wiadra z woda pod gore. Dla niej pojscie po wojnie do domu dziecka bylo, o paradoksie, najwiekszym szczesciem. To wlasnie ta mama-dziewczynka nieraz kladla sie na tapczanie w dzien i plakala nie wiadomo dlaczego". (fragment ksiazki) Mala Zaglada Anny Janko nie jest jeszcze jedna tragiczna opowiescia rodzinna wyciagnieta z lamusa II wojny swiatowej. To mocna, jak najbardziej wspolczesna rozprawa z trauma drugiego pokolenia - naznaczonego strachem. Brutalna, naturalistycznie opisana historia pacyfikacji polskiej wsi staje sie w niej punktem wyjscia do przedstawienia etycznej i egzystencjalnej bezradnosci. Mala Zaglada. Przejmujaca ksiazka o tym, ze wojna nie umiera nigdy... "Ksiazka Anny Janko byla dla mnie lektura wyjatkowa i duzym

**